Çarşamba, Mart 27, 2024
Ana SayfaGenelBenzinli ve Elektrikli Araçlar Arasındaki Farklar

Benzinli ve Elektrikli Araçlar Arasındaki Farklar

Benzinli ve Elektrikli Araçlar Arasındaki Farklar Nelerdir? Bugünkü yazımızda başlıktan da anlayabileceğiniz gibi benzinli ve elektrikli araba arasında ki farkları ele alacağız. Benzinli ile elektrikli araba deyince aklımıza gelecek iki şey var. Benzinli araba sevenlerin bahsettiği bu tutku, ses, alışıla gelmiş araba sevdası diyebiliriz. Elektrikli araba denildiğinde aklımıza gelen şey ise, yüksek verimlilik, çevrecilik, doğayı korumak olur.

Aslında baktığınız zaman, 2 tür aracıda sorduğunuz zaman yani benzinli ve elektrikli araba sevenlerine sorduğunuz zaman, ikisininde kendi içlerinde çok haklı olduklarını düşündükleri argümanları var ve bu yazımızda bunlara değineceğim.

Yakıt ile çalışan arabalar neden daha verimsizdir?

Benzinli ve Elektrikli Araçlar Arasındaki Farklar
Benzinli ve Elektrikli Araçlar Arasındaki Farklar

Benzinli arabalar, elektrikli arabaların atikliğini yakalayamazlar. Tepki süreleri elektrikli araçlara göre daha uzundur. Öte yandan baktığınız zaman, elektrikli arabalar neden daha ağırlar? Neden daha pahalıdır? Biraz bunlardan da bahsedeceğim. Avantajları ve dezavantajlarını ele alacağım. Bunları anlamak içinde ilk önce çalışma prensiplerine, bu iki tür araç konusuna hakim olmak lazım ki, birbirine karşılaştırabilelim.

Bezinli Aracın Genel Çalışma Düzeni

Benzinli bir aracınız var, bunun çalışma prensibi şu şekildedir; koyduğunuz yakıtın kimyasal enerjisini hareket enerjisine çevirip arabayı hareket ettirirsiniz. Bu da nasıl olur. Sırasıyla dışarıdan havayı alırsınız, eğer aracınız Turboluysa bu hava turbodan geçer ve basıncı arttırılır ve sıkıştırılır. Daha sonra bu havayı soğutmak için bir İntercooler‘iniz vardır. İntercooler de, hava soğur daha sonra da motor blokuna giriş yapar. Öte yandan bir yakıt deponuz vardır. Siz onun içine yakıt koymuşsunuzdur. Yakıt pompası ile bu depo dan yakıt çekilir ve arabanız direk enjeksiyonlu ise, bu yakıt motor blokunun içine havayla karışması için püskürtülür.

Bu noktada birleştiklerinde daha sonra piston bu yakıt hava karışımını sıkıştırır, bir Buji ile ateşlenir ve yanan yakıt içinde ki kimyasal enerjiyi ısı olarak dışarıya verir. Siz bu enerji ile pistonu aşağıya ittirir siniz tekrar. Piston yapmış olduğu bu doğrusal hareketi krank’a aktarır ve krank’ı çevirir. Böylece, doğrusal hareketi dairesel harekete çevirmiş olursunuz.

Krank’ın Dönüşünde Harcadığı Enerji || Benzinli ve Elektrikli Araçlar Arasındaki Farklar

Krank’ın dengeli olabilmesi için pistonlara karşı ağırlıklar vardır. Bunlara karşı ağırlık diyebilirsiniz. Ekstra ağırlık koyabilirsiniz dengeli dönebilmesi için. Daha sonra dönen krank, hem yağ pompanızı çalıştırmamızı sağlar. Hem alternatörü çalıştırmamızı sağlar, farklı yerlere enerji harcanır ve artan geriye kalan enerjiyi de volan’a aktarırsınız.

Daha sonra içten yanmalı motorların, verimliliği çok dar devir aralığında olduğu için bir şanzımanınız vardır. Siz bu verimli olduğu aralıklarda aracı kullanmak için bir kaç farklı dişliden yani bir kaç vitesten oluşan şanzımanınızı harekete aktarırsınız. Sonra bu dişlilerden geçerek, hareket şanzımanınızdan çıkar. Daha sonra diferansiyel’e aktarılır, diferansiyelden çıkan harekette daha doğrusu bu enerjiden geriye kalan enerji de tekerlerinize aktarılır. Sonrasında yere aktarılır ve hareket olarak geri alırsınız. Aracınız da bu şekilde hareket eder.

Bunun üzerine marş motoru, klima ve daha bir çok ek parçada bulunmaktadır arabayı çalıştırmak için. Bu durumda baktığınız zaman, motorun en verimde olduğu o düşük devir aralığında. Yani genel de arabalar için 3.000 ila 4.500 devir aralığında, maksimum yüzde 35 verimlik elde edersiniz. Yakıtın içinde ki kimyasal enerjinin yüzde 35’ini siz harekete geçirebilirsiniz. Bu seneler içinde ulaşılabilmiş bir sayıdır.

Büyük çalışmalar üzerine de yapıldığı için yüzde 35’e kadar yükselmiştir bu değer. Tabi ki de bu maksimum bir değerdir. Ortalamasına baktığınız zaman bütün devir aralığında, benzinli motorlar için yaklaşık yüzde 15 civarında bir verimlilik vardır.

Elektrikli Araçların Farkları

Benzinli ve Elektrikli Araçlar Arasındaki Farklar
Benzinli ve Elektrikli Araçlar Arasındaki Farklar

Elektrikli arabalara baktığınız zaman ise, aracınız da İnverter adı verilen elektronik bir parça vardır. Bu parça sizin gaz tepkinize göre, pilden enerjiyi alıp elektrik motoruna aktarır ve elektirik motoru kendisine gelen enerjiye göre, içinde ki şaftı çevirerek diferansiyel’e oradan da tekerleklere gücü aktarır. Fark ettiğiniz gibi çok daha az parça. Çok daha az işlem vardır elektrikli araçlarda.

Ama sonuç olarak, bu kadar az parçadan oluşan sistem olduğu için, pilin içinde sahip olunan enerjinin yüzde 80’i tekerlere aktarılabilir. Hem de bu çok geniş bir devir aralığında olduğu için, şanzımana ihtiyaç duymaz. Tek bir dişli ile Tork’u ayarlanıp bu hemen halledilir. Bu da demek oluyor ki, elektrikli arabaların verimliliği yüzde 80 diyebiliriz.

Bezin ve Elektrikli motorların çalışma sıcaklıkları

Siz içten yanmalı motorunuzu çalıştırdığınız zaman, bunu soğutmanız gerekecektir. İçten yanmalı motorlar, genel de yüzde 99 luk kısmı, 90° derecede çalışırlar. Yani optimum çalışma sıcaklıkları 90° derecedir. Bu yüzden dışarı da ki 25° derece bir hava da siz motoru 90° derece kadar soğutmanız gerekecektir. Bunun için radyatörünüz vardır. Tabi içeride yanma gerçekleştiği için, bu radyatörler çok daha büyük olmak zorundadır. Bu istenilen ısı dışarıya atılabilsin.

Elektrikli araba da, dezavantaj olarak bu parçalar 60° derecenin üzerinde çalışamazlar. Bu yüzden arabanın 60° dereceye soğutulması gerekir. Bu soğutma işlemi daha zordur. Fakat içeride bir yanma gerçekleşmediği için, içten yanmalı motorlar kadar soğutma parçalarına ihtiyaç duyulmamasına rağmen 60° dereceyi soğutmak için, yine nispeten büyük parçalar kullanılır.

Elektrikli motorlarında soğutulması gerekli || Benzinli ve Elektrikli Araçlar Arasındaki Farklar

Yani kısacası elektrikli motorlarında soğutulmaya ihtiyacı vardır. Hiç soğutulmaya ihtiyacı yoktur diyemeyiz. Maksimum 60° derecede çalışır bu parçalar. İşte bu noktadan sonra, elektrikli araçların içten yanmalı benzinli araçlara göre, niye çok daha verimli olduğunu görebilirsiniz. Çok daha az parça çok daha az kayıp vardır. Hareketli parçalar, hareketli kütleler daha az olduğu için enerjisinin boşa harcanması da daha azdır. Bu birebir aynı şekilde elektrikli arabaların niye daha atik niye daha tepkili olduğunu gösterir.

Yani siz gaza bastığınız an da elektrikli araçlar kalkar. Bu yüzden örneğin; Tesla‘nın sedan arabası, Mercedes AMG GT kadar hızlı kalkabilir. Çünkü siz gaza bastığınız an da, parçalara ilk hareketini vermek için bir zaman harcanmasına gerek kalmaz, enerji hemen pilden motora aktarılır ve tekerlere aktarılır. İçten yanmalı motor da bahsettiğim bütün parçaları hareket ettirmek zaman alacaktır. Benzinle çalışan arabaların, niye daha verimsiz niye daha yavaş, daha az tepkili olduğunu yazımız da açıklamış bulunduk.

Peki, baktığımız zaman elektrikli arabalar niye daha pahalı niye daha ağır?

Aslında ikisininde ortak bir açıklaması içinde bulunan pillerdir. Günümüzde pil seviyesi hala istenilen seviyeye gelmiş değil. Bu yüzden de bu arabaları çok büyük, ağır ve pahalı piller takmanız gerekiyor. Yine örnek olarak; en çok akla gelen elektrikli araba olan Tesla Model S‘i düşünürsek, 7.000 kalem pilden oluşan dev bir pil vardır. Bu pili üretmek hem oldukça maliyetli, hem de pilin ağırlığı oldukça fazladır. Aslında herkesin sorduğu bir soru var. Elektrikli arabalar çevreci desek de, üretiminde harcanan karbondioksit salınımı, niye hiç düşünülmüyor derler.

Benzinli ve Elektrikli Araçlar Arasındaki Farklar
Benzinli ve Elektrikli Araçlar Arasındaki Farklar

Size şöyle bir bilgi vereyim; bir pilin üretimi için, o pilin kendi içine depolayabildiği enerjinin 50 katı tüketilir. Bu da demek oluyor ki, Tesla Model S‘in sadece pilini üretmek için harcamanız gereken enerji tam deposu dolu bir Model S deposu bitene kadar 50 kez kullandığınız da harcayacağınız enerjiye eşittir. Aslında baktığınız zaman çok fazla değil. Çünkü; içten yanmalı motorları üretirken de, yüksek miktarda karbon salınımı yaşanmaktadır.

Çünkü; motor blokunun dökümünden tutun da, bütün bu parçaların dökümü işlenmesi, bu da hiç küçümsenmeyecek miktarda enerji sarfiyatı demektir. Ama herkesin aklına gelen 2’nci bir soru var. Sonuçta biz bu elektrikli arabaları kullanıyoruz ve elektriğimizi yenilenebilir enerjiden karşılamıyoruz.

Yenilenebilir Enerji Gerekli! || Benzinli ve Elektrikli Araçlar Arasındaki Farklar

Özellikle Türkiye olarak, yenilenebilir enerji şuan da harcadığımız elektriğin çok küçük bir kısmını oluşturuyor. Daha çok yine yakıtlardan elde ettiğimiz enerjiyi kullanıyoruz. Ama şöyle düşünebilirsiniz. Günümüzde ki santrallerde, verimlilik seviyeleri artık yüzde 50 yüzde 60’lara ulaşabilmektedir. Çünkü santrallerin tek amacı, enerji elde etmektir. Bu yüzden de bunun için özel olarak optimize edilmiştir.

Hep maksimum verimliliğin olduğu aralıklarda çalıştırılır. Bu şekilde de yüzde 50 yüzde 60 gibi bir verimlilikte çalıştırabilirsiniz. Sizde bu elektriği alıp arabanıza koyduğunuz zaman, yine içten yanmalı bir arabanın verimliliğinden daha yüksek bir verimlilik elde etmiş olursunuz. Aslında bu bakımdan baktığınız zaman da elektrikli arabalar, daha çevrecidir. Daha verimlidir. Ama tabi ki zamanla daha yenilenebilir enerjiye geçildikçe, elektrikli arabaların avantajı da gittikçe daha fazla artacaktır.

Örneğin; bir güneş panellerinden elde ettiğiniz enerji ile, arabanızı şarj ettiğiniz zaman çevreye verdiğiniz zarar, 4’te 1’ine inecektir 5’te 1’ine inecektir. Ama yine de şuan elektrikli arabaların bana sorarsanız, önünde ki en büyük engel maliyet engelidir. Üretilirken parça ve üretim maliyetleri halen çok yüksek olduğu için, standart halk’ın kolay kolay erişemeyeceği pahalı arabalar ortaya çıkmakta. Elektrikli arabalar üretilirken.

Bezinli ve Elektrikli Araçların Fiyat Farkları

Daha doğrusu bizim istediğimiz kalitede ki sedan arabalar, elektrikliye kıyasla benzinle daha ucuz kalacaktır diyebiliriz. Bu yüzden de, benzinli arabalar daha çok tercih edilecektir. Ama her şeyde olduğu gibi elektrikli araba sektöründe de bana sorarsanız, teknoloji geliştikçe pil teknolojisi geliştikçe, daha ucuz maliyeti daha düşük piller üretilecek. Elektrikli arabaların fiyatları daha aşağıya inecek. Daha temin edilebilir seviyeye düşecektir.

Şunu da unutmamak lazım. Benzinli arabalara harcanmış 100 yıllık bilgi vardır. 100 yıldır bu arabalar geliştirilmeye çalışıldı. Dev firmalar tarafından üzerine araştırmalar yapıldı. Elektrikli arabalar yeni yeni daha sektöre giriyor. Bu arabalar üzerine de bu araştırmalar yapıldıkça, bu konu da her şey daha kolaylaşacak üretim daha kolaylaşacak, sistemler daha gelişecek. Güvenlikleri daha artacaktır.

İbrahim Arslan
İbrahim Arslan
İbrahim Arslan, 10 yılı aşkın sektör deneyimine sahip bir otomotiv uzmanıdır. ASE Master, L1, L2 ve L3 Advanced Level Specialist sertifikasının yanı sıra Advanced Automotive Systems lisans derecesine sahiptir. İbrahim, kariyeri boyunca becerilerini otomotiv arıza analizi incelemeleri, danışmanlık, teşhis yazılımı geliştirme ve tabii ki yazmaya yönelik olarak uyguladı. İbrahim, onu elektrikli araçlar ve otonom sistemler gibi en son endüstri trendlerini takip etmeye motive eden matematik, bilim ve teknoloji tutkusuna sahip. Aynı zamanda, 1987 Chevy Cavalier Z-24 ve 1998 Chevy Astro Van AWD gibi eski araçlara bir zaafı var.
RELATED ARTICLES

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Most Popular

Recent Comments

Abdurrahim Yalçın on Otomatik Şanzıman Geç Vites Atma