Dereceli Eksantrik Nedir ve Dereceli Eksantrik Zararları? Nasıl Çalışır? Gücü Nasıl Arttırır? Dereceli eksantrik kavramını genel de, modifikasyon sevenlerden duyarsınız. İşte benim araba ince conta, dereceli eksantrik var gibisinden duyarsınız. Ya da modifiye formlarında görürsünüz. Kısacası siz bu neymiş ya bu kadar beygir arttırıyor gibisinden düşünürsünüz.
Eksantrik Nedir? || Dereceli Eksantrik Zararları
Yazımızda da bu konudan bahsedeceğim. Ama dereceli kısmına değinmeden önce, eksantrik nedir ve ne olduğu bilmeniz de fayda var. Eksantrik mili ya da kam mili denilen bu parça, motorun içinde bulunuyor. Subapların açılıp kapanmasını sağlıyor. Yani bu bir şaft. Genellikle motor’un üst tarafında bulunuyor. Bu şaft’ın üstünde çeşitli profiller var. Daha çok gözünüzde canlandırın diye yazıyorum bu örneği;
Böyle yumurtaya benzeyen, asimetrik bir şekil. Bu asimetrik şekil sayesinde o yumurta gibi kısmı, subapların üstüne geldiği zaman ittirerek subap’ı açıyor. Tam daire kısmına geldiğinde ise, subap kapanmış oluyor. Bu eksantrik milini tasarlamak çok kolay bir şey değildir, içten yanmalı motor için. Bu profilin şeklini çıkarmak, öyle sanıldığı düşünüldüğü kadar basit bir şey değil. Çünkü; motor tek bir devirde çalışmıyor. Yani Rölantiden, yaklaşık 600 – 700 rpm devirden yaklaşık 6.000 – 7.000 rpm devir civarına kadar, çok geniş bir bantta çalışıyor. Bu band’ın tamamı için, optimum bir tane değer bulmanız, bir tane kam profili bulmanız mümkün değil.
Şöyle ki; bir tane profil’le bu iş yürümediği için çoğu araba üreticisi, motor üreticisi daha doğrusu, çeşitli değişkenler kullanıyorlar. Örnek olarak vermek gerekirse; en çok bilinen ismiyle Honda VTEC‘i gibi, Toyota’nın VVT-İ gibi artık bütün markalar değişken subap zamanlaması kullanıyor.
Eksantrik Milinin Yakıta ve Performansa Etkisi
Bunu şöyle düşünebiliriz; yüksek devir, yani yüksek performans’ın istendiği kısım ve düşük devir yani yakıt ekonomisi’nin istendiği kısım olarak bakabiliriz. Subaplar açılıp kapanırken, 2 tane bilmemiz gereken parametre var aslında. 1’incisi Lift, yani subap’ın açılma boyu. 2’incisi de Duration, yani subap’ın açık kalma süresi. Performanslı kısıma baktığımız zaman, emme subap’ının hem fazla açılmasını, hem de uzun süre açık kalmasını isteriz ki içeriye bir sürü hava girebilsin.
Dolayısıyla da yüksek performans elde edilebilsin. Düşük devire baktığımızda ise, subap’ın boyunun, yani Lift’in fazla olması istenen bir şey değildir. Çünkü; fazla açıklık olduğu zaman, hava akışı orada fazla hızla-namaz. Dolayısıyla da, piston içinde türbülans’a ulaşamaz. Yani yakıtla doğru düzgün karışamaz. Bu da, vuruntuya ya da performans düşüklüğüne sebep olabilir.
İşte bu yüzden, bütün devir band’ı boyunca değişik değişik kam milleri kullanmak, ya da bunun bir şekilde manipüle edip daha farklı zamanlamalar yapmak gerekiyor. Çoğu marka üreticileri bunu yapıyor.
Dereceli Eksantrik Nedir || Dereceli Eksantrik Zararları
İşin Dereceli Eksantrik kısmına geldiğimiz zaman ise, genel de bu modifiye daha eski nesil, değişken subap zamanlamasının olmadığı otomobillerde yapılıyor. Burada ki dereceli kısmı ise, yüksek dereceye sahip, yani bu kam profili daha geniş ve bu yüzden de Duration’ı yani açık kalma süresi daha fazla oluyor. Tabi ki Lift’i ile boyu ile oynayanlarda oluyor. Bu aldığınız eksantrik’in tipine göre değişebiliyor. Yani yan sanayiden, farklı farklı modeller alabiliyorsunuz. Ama genel olarak baktığınız zaman, bu iki parametreye göre tanımlanıyor.
Bu özellikle de, eski nesil Atmosferik otomobillerde güç kazanmak çok zor olduğu için, genellikle Turbolarda basıncı arttırdığınız zaman, gücünüz de onunla doğru orantıda artıyor. Ama eski nesil atmosferikler de, böyle bir şey pek söz konusu değil. Dolayısıyla, modifiye severler de güç arttırmak için, bu dereceli eksantrik’i kullanıyor. Daha fazla subapların açık kalmasını sağlayıp, içeriye daha fazla hava gönderip, daha fazla performans elde edebiliyorsunuz. Bu da en başta yazdığımız, kam profilinin yüksek performansa göre olduğu durumda, düşük devirlerden feragat etmeniz gerekiyor.
Yarış Arabalarında Dereceli Eksantrik Kullanılmakta
Özellikle bunu, Yarış otomobillerinde, Ralli otomobillerin de çok rahat bir şekilde görebilirsiniz. Rölantileri düzensiz olur. Ralli yarış izleyicileri varsa yada izlediyseniz ne demek istediğimi anlamışsınızdır. Bunun sebebi ise, kam mili’nin yüksek performans’a göre olduğu için, düşük devirler de istenilen şekilde çalışmaz motor. İşte ilk başlatmada sıkıntı yaşayabilirsiniz. Alt devir band’ı biraz daha güç anlamında sönük kalabilir. Ama tamamen üst devire odaklanırsınız.
Dereceli Eksantrik Zararları
Az önce bahsetmiş olduğum gibi, rolanti bozulur, araç daha fazla yakar. Daha böyle yarışçı ruhlu otomobiller için yapılan bir modifiye. Bunu yaptığım zaman ne kadar güç kazanırım sorusu herkesin ilk aklına gelen şey. Ama genel de, dereceli eksantrik takma işi tek başına sadece, bunu yapayım da güç alayım denilecek bir şey değil. Çünkü; hem maliyetli hem de işçilik olarak baya bi fiyat çıkmakta. Neden diye kafanızda soru olabilir. Çünkü; motor’un üst kısmının sökülmesi gerekiyor.
Yeni eksantrik mili alınıp yerleştirilmesi, buna bağlı valflerin değişmesi gerekiyor. Ya da subapların açıldıktan sonra, geri kapanmasını sağlayan yayların değişmesi gerekir. Bu kadar maliyeti de göze almış insanlar, genellikle yanında daha başka modifiyeler de yapıp, gücü iyice arttırmaya çalışıyor. Hani böyle benim araba istediğim kadar gitmiyor, o zaman ben bir çok adını duydum, dereceli eksantrik takayım da basıp gideyim diyebileceğiniz bir modifiye değil. Maliyeti yüksek olacaktır.
Herşeye rağmen de Peugeot 106 GT-İ kullanıcılarının, oldukça sevdiği bir uygulama, onlar baya bi bunu seviyorlar. Arabayla da gayet uyumlu bir şekilde çalışıp, yüksek güçlere çıkabiliyor. Bu modifiye sadece atmosferikler de yapılmıyor tabi ki. Turbolar da, yeni nesillerde yapanlarda var. Özellikle yazıda belirttiğim gibi, Ralli otomobillerinde olmazsa olmaz denilen şeylerden bir tanesi.
Birde genellikle Amerikanlar bu işi çok seviyor. Bu Amerikanlar V8’leri gibi. Genellikle bu tip modifiyelere daha uygun oluyor. Çok yüksek hacimli olduğu için, parçası da bol bulunuyor Amerika’da filan. Ucuza alıp o zaman siz araç için, güzel güçler elde edebiliyorsunuz. Fakat standart kullanıcının, benim araba biraz daha gitsin diye yapacağı eylemlerden biri değil maalesef.
