Salı, Mart 26, 2024
Ana SayfaYakıtOktan Nedir? 95-97 Oktan Benzin Hangisi Daha İyi?

Oktan Nedir? 95-97 Oktan Benzin Hangisi Daha İyi?

Merhaba arkadaşlar oktan sayısı nedir ? 95-97 oktan benzin hangisi daha iyi ? hep beraber detaylıca inceleyelim.

Oktan sayısı tanım olarak, benzinin kendi kendine tutuşmasına olan direncini gösterir. Ama bu ne demektir? bunu anlamadan önce bazı temel kavramları bilmemiz gerekiyor. Öncelikle benzinli motorların nasıl çalıştığına bakacak olursak, silindirin içine öncelikle hava yakıt karışımı çekilir arkasından sıkıştırılır buji vasıtasıyla patlatılır daha sonra güç elde edilir ve artık gazlar egsozdan atılır.

Oktan nedir hangi motorlarda kullanılır
Oktan Nedir? 95-97 Oktan Benzin Hangisi Daha İyi?

Burada bizim ilgilendiğimiz kısımsa sıkıştırma anı bu anda motora çekilen belli bir miktarda ki hava yakıt karışımı, sıkıştırılarak daha küçük bir hacme indirilir ve burada karşımıza, sıkıştırma oranı adı verilen kavram ortaya çıkıyor. Buda bu hava yakıt karışımını ne kadar sıkıştırdığınızı gösteriyor.

Bir örnek verecek olursak, bir silindir için 400 cc yani santimetre küp hava içeri çekiliyor olsun daha sonra sıkıştırdıktan sonra bu 33 cc santimetre küp olsun 400’ü 33’e böldüğümüz zamansa yaklaşık 12 değerini bulucağız.

Yani (İlk Hacim=400 cc Son Hacim=33 cc Sıkıştırma oranı= 400/33=129 yani içeri çektiğimiz havayı 12 kay sıkıştırıp daha küçük bir hacme indirmiş oluyoruz ve bu sıkıştırmanın da bazı sonuçları olacaktır.

Oktan Nedir? 95-97 Oktan Benzin Hangisi Daha İyi?
Oktan Nedir? 95-97 Oktan Benzin Hangisi Daha İyi?

Sıkıştırma değeri hesaplama – motordestek.com

İdeal Gaz Yasası’na baktığımız zaman (Pv=RT) yanda ki formülde görebileceğiniz gibi bu da şu anlama geliyor “P” burada ki Basınç “v” Hacim “R” Gaz Sabiti “T” ise Sıcaklık.

Bu yasa şunu söylüyor, belli bir hacimde ki gazı sıkıştırdığımız zaman ki burada biz havayı sıkıştırıyoruz. Aslında hava, yakıt karışımı ama bunu hava gibi düşünebilirsiniz. Bu havayı sıkıştırdığımız zaman sıcaklığı da doğal olarak artacaktır. Hatta sıkışınca ne kadar ısınıyor diye baktığımız zamansa bunu da hesaplayabiliriz.

ideal gaz yasası Oktan Nedir? 95-97 Oktan Benzin Hangisi Daha İyi?
Oktan Nedir? 95-97 Oktan Benzin Hangisi Daha İyi?

Bu formül de T1/T2(yani ilk sıcaklığımızın son sıcaklığa oranı)=(V1/V2)(burda sıkıştırma oranı dediğimiz tam olarak bu oluyor yani ilk hacmin son hacme oranı) bu da az önceki örneğimizden bahsettiğimiz gibi 12 olsun üzeri (1-n) “n”de burada ki hava için sabit bir sayı ve 1.4 T1 değerimizin “Kelvin” cinsinden yerine koyarsak 300 “Kelvin” yazarsak ki bu da 27 santigrat dereceye denk geliyor.

V1/V2 için 12 demiştik. Üzeri 1- 1.4’ü de yerine koyduğumuz zaman elde ettiğimiz sonuç yaklaşık T2=537 santigrat derece ediyor. Yani sıkıştırma oranı 12 olan bir motorda siz dışarıdaki, 27 derecelik havayı alıp motorun içine koyup sıkıştırdığınız zaman bu yaklaşık 540 dereceye kadar ulaşıyor demek.

Bu oluşan yüksek sıcaklıksa hava yakıt karışımının kendiliğinden yanmasına neden olabilir. Bu da şu anlama geliyor. Daha buji patlama yapmamışken hava yakıt karışımı yanmamışken, içeride oluşan sıcaklık daha önce yani zamanı gelmemişken patlamaya neden oluyor. Bu da silindirin içinde aşırı yüksek derece sıcaklık artışı ve basınç artışı anlamına geliyor. Bu da motorunuza çok büyük zararlar verebilir.

Peugeot 508’in İkizi DS 9 İncelemesi – Yeni DS 9 2020
Peugeot 508’in İkizi DS 9 İncelemesi – Yeni DS 9 2020

Bir kaç dakika vuruntu altında çalışmış motorun pistonları eriyebilir, kırılabilir, segmanları kırılabilir. Oldukça büyük hasar verecektir yani.

Vuruntuyu da sesten duyabilirsiniz, halbuki bu motoru vuruntu altında çalıştırmazsanız sesi oldukça normal olarak çalışır. Ses farkından da anlayabileceğiniz gibi vuruntu altın da çalışırken çok yüksek ses çıkıyor bunun da dediğim gibi yanlış zamanda oluşan patlama ve motorunuza büyük miktar da hasar verecektir. Normal patlama seviyesinde çalışan motor vuruntu altın da çalışabileceği şekilde tasarlandığı için ona bir şey olmuyor uzun süredir çalışsa da, ama standart arabanızın motoru buna bir kaç dakikadan fazladan dayanamayacaktır.

“Oktan” sayısıysa tam olarak bu nokta da devreye giriyor eğer oktan nedir derseniz. Oktan sayısı ne kadar yüksek ise kendiliğinden tutuşması o kadar zor anlamına geliyor, yani içeride oluşan sıcaklık düşük oktanlı bir yakıtı kendiliğinden patlatabilirken, yüksek oktanlıyı patlatamayacaktır.

Örneğin sıkıştırma oranı 12 olan bir motorda 90 oktan olan yakıtı kullanamayacaksınız dır. Dediğim sebeplerden ötürü. İçeride vuruntuya sebep olacaktır. Ama 95 oktan yakıtla rahat bir şekilde atmosferik motorda kullanabilirsiniz. Bu sayede yüksek oktanlı yakıt kullanırken daha yüksek sıkıştırma oranlarına sahip motorlar tasarlanabilir.

otomatik araç kullanırken dikkat edilmesi gerekenler
otomatik araç kullanırken dikkat edilmesi gerekenler

Bezin Oktanının Sıkıştırmada Faydası Nedir? Oktan Nedir?

Peki sıkıştırma oranı bize ne fayda sağlayacak derseniz, sıkıştırma oranı termal verimi doğrudan etkileyen bir faktördür. Bu da şu anlama geliyor, daha yüksek güç alabilirsiniz. Daha iyi yakıt ekonomisi sağlayabilirsiniz. Yada turbolar için konuşacak olursak siz sıkıştırma oranını değiştirmeden Turbo basıncını daha fazla arttırabilirsiniz. Burada da aynı şey olacaktır, daha yüksek basınçta gelen hava daha sıcak olacaktır. Sıkıştırdığımız da daha da artacaktır ve buna yakıtın dayanması gerekir.

Atıyorum Turbo bir otomobil için Turbo basıncı yaklaşık 1 barken daha yüksek oktanlı benzinle daha yüksek basınçlara çıkabilirsiniz. Bu da yine daha fazla güç anlamına geliyor, o yüzden yüksek performanslı otomobiller de modifiyeliler de yüksek oktanlı yakıt kullanılır.

Yüksek Oktan Bezin Koysam Ne Olur?

Ancak şimdi hemen çoğunuzun aklına şu gelecektir, o zaman benim arabaya daha yüksek oktanlı yakıt koyayım doğrudan daha fazla güç elde edeyim diyebilirsiniz, ama bunu maalesef yapamazsınız.

Çünkü otomobiller fabrikadan çıkarken belli standartlara göre üretiliyor. Bu da çoğu zaman benzin kapağının içinde yazar şu kadar oktan yakıt kullanınız diye, siz 95 oktan veya 97 oktan kullandığınız zaman aradaki farkı ufakta olsa hissedebilirsiniz. Ama bunun ötesine geçtiğiniz zaman ben buna 100 oktan koyayım derseniz eğer o zaman sıkıntılar ortaya çıkacaktır.

Çünkü abrika çıkışlı olarak motorun ateşleme zamanı ona göre ayarlanmıştır ve doğru düzgün bir ateşleme yapamayacaktır. Hatta bizim kullandığımız “Supra” “GTR” gibi otomobiller de o kadar güç elde etmek için çok yüksek Turbo basınçlarına ihtiyaç duyuyor ve o kadar basınca pompa benzin dayanmıyor ve “ethanol” kullanılıyor. “Ethanol” dediğimiz ise alkol türevi bir yakıt 120 oktana kadar çıkabiliyor. Bu sayede de o kadar yüksek Turbo basınçlarını kullanıp o kadar yüksek güç elde edebiliyor.

3 silindirli arabalar hakkında en kapsamlı makale
3 silindirli arabalar hakkında en kapsamlı makale

Kalitesiz Yerlerden Yalnış Oktan Bezin Alırsak Ne Olur?

Kalitesiz yerlerden yakıt alırsanız da genellikle bu oktan sayısını 95 oktan almanız gerekirken daha düşük değerlerde olabiliyor bu da şöyle sıkıntılara yol açıyor. Arabanız vuruntu yapıyor, arkasından sensörler hata olarak görüyor bunu arkasından hemen motor arıza ışığı yanıyor çünkü ateşleme doğru zamanda yapılamıyor bir an da güç düşürülüyor motor arıza ışığı ile birlikte size uyarı veriyor.

Bu tür sorunlarla da karşılaşmamanız için düzgün yerlerden yakıt almanızı tavsiye ediyorum. Aynı zamanda üreticinin size kullanmanızı söylediği oktan sayısının üzerine veya altına da düşmemeye özen gösterin ne öneriliyorsa onu kullanmanız fabrika çıkışı otomobiller için her zaman daha faydalı olacaktır.

İbrahim Arslan
İbrahim Arslan
İbrahim Arslan, 10 yılı aşkın sektör deneyimine sahip bir otomotiv uzmanıdır. ASE Master, L1, L2 ve L3 Advanced Level Specialist sertifikasının yanı sıra Advanced Automotive Systems lisans derecesine sahiptir. İbrahim, kariyeri boyunca becerilerini otomotiv arıza analizi incelemeleri, danışmanlık, teşhis yazılımı geliştirme ve tabii ki yazmaya yönelik olarak uyguladı. İbrahim, onu elektrikli araçlar ve otonom sistemler gibi en son endüstri trendlerini takip etmeye motive eden matematik, bilim ve teknoloji tutkusuna sahip. Aynı zamanda, 1987 Chevy Cavalier Z-24 ve 1998 Chevy Astro Van AWD gibi eski araçlara bir zaafı var.
RELATED ARTICLES

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Most Popular

Recent Comments

Abdurrahim Yalçın on Otomatik Şanzıman Geç Vites Atma